prawie nie
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

  • Nie konsensualny, a więc jaki?
    25.01.2003
    25.01.2003
    Witam Państwa,
    chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
    Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
    Marta Hudak
  • nie z imiesłowami
    29.04.2003
    29.04.2003
    Czy w zdaniu: „Jest to jeden z najważniejszych, nie rozstrzygniętych problemów…” słowa nie roztrzygniętych piszemy razem czy osobno?
  • nie z rzeczownikami
    30.05.2001
    30.05.2001
    Wiem, że często odpowiadacie na tego rodzaju pytania, niemniej proszę o pomoc. Czy taki zapis jest poprawny: „Jego niepowołanie jest równoznaczne z niewypełnianiem prawa"?
  • Dodatkowe funkcje partykuły nie

    10.01.2021
    10.01.2021

    Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

    Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.


    Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

    Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.


    Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

    Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.


    Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

  • Nie ma, nie było, nie będzie
    8.04.2011
    8.04.2011
    W niedawnej odpowiedzi prof. Bańki pojawiło się sformułowanie małżeństwa osób jednej płci. Wydaje mi się, że poloniści powinni dbać o logiczność własnych (a czasem i cudzych) wypowiedzi. Rzecz w tym, że nie ma, nie było i nie będzie małżeństw osób jednej płci, tak jak nie ma mosiężnego plastiku ani 6-osobowych kwartetów. I żadna ustawa tego nigdy nie zmieni.
  • Osobiście nie widzę w tym nic złego
    13.09.2007
    13.09.2007
    Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.
  • Religia: mitologia czy nie? Ortografia: Bóg Jahwe
    2.11.2016
    2.11.2016
    Czy mitologią można nazwać zbiór wierzeń dowolnej religii? Tzn. czy oprócz określeń mitologia grecka, mitologia nordycka etc. można mówić również o mitologii chrześcijańskiej? Jeżeli mówimy o religii, to chciałbym zapytać również, czy można pisać słowo bóg małą literą, jeżeli mowa o bogu JHWH/Jahwe, skoro jest to tytuł, a nie imię własne?
  • Czego nie zostawiać na końcu linijki
    1.01.2015
    1.01.2015
    Szanowni Państwo,
    czy jest jakaś zasada mówiąca o tym, by nie dzielić wyrazów tak, by zostało na końcu linijki ó-? Jeśli tak, to dlaczego? I Czy nie powinno się zostawiać jeszcze jakichś innych liter na końcu linijki?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • dlaczego Rzym, a nie Roma?
    28.11.2007
    28.11.2007
    Jak doszło do tego, że w języku polskim (i podobnie w innych językach słowiańskich) oryginalna nazwa Roma przekształciła się w Rzym?
    Z poważaniem,
    Piotr
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego